KAMIENIE NATURALNE
Kamienie naturalne to takie minerały i skały, które są substancjami pochodzenia organicznego, czyli powstawały na Ziemi przez miliony lat w skutek ogromnych przemian, zachodzących na naszej planecie - mianowicie pod wpływem reakcji wzajemnych oddziaływań wszystkich ziemskich żywiołów - ziemi, ognia, powietrza, wody, a także ogromnego źródła energii - słońca. Kamienie naturalne po odpowiedniej obróbce, oszlifowaniu i wypolerowaniu stają się kamieniami szlachetnymi.
KAMIENIE SZLACHETNE
Kamienie szlachetne są to wszystkie wartościowe kamienie charakteryzujące się wysokim połyskiem, czystością, jednorodnością i przezroczystością. Wszystkie kamienie szlachetne są odpowiednio oszlifowane, wypolerowane i przygotowane do oprawy w metale szlachetne. Jeszcze kilka lat temu do kamieni szlachetnych kwalifikowano tylko takie kamienie, którymi można było rysować szkło, czyli ich twardość w skali Mohsa (1-10) wynosiła minimum 7. Pozostałe kamienie o twardości 6-1, nazywane były kamieniami półszlachetnymi. Dziś granica między obiema nazwami zaciera się, a wręcz zakazane jest stosowanie określenia „kamień półszlachetny". Według Międzynarodowego Zrzeszenia Biżuterii, Wyrobów, Ozdób, Diamentów, Pereł i Kamieni (CIBJO*) pojęcie "kamień półszlachetny" jest zbyt ogólne i może przyczynić się do zbyt dużych dowolności interpretacyjnych. Zatem wszystkie kamienie spełniające kryteria czystości, przezroczystości i pięknego szlifu nazywane są kamieniami szlachetnymi. Kamienie szlachetne, zwane niekiedy kamieniami jubilerskimi, mogą być zarówno naturalne, jak i rekonstruowane, a nawet syntetyczne.
KAMIENIE REKONSTRUOWANE
Kamienie rekonstruowane to kamienie szlachetne produkowane przez człowieka w procesie stapiania drobnych kamieni naturalnych w bardzo wysokiej temperaturze (nawet kilkuset ℃), a następnie ochładzania tej dużej „masy" kamieni szlachetnych, z której otrzymuje się spore okazy kamieni jubilerskich Bardzo często proces rekonstruowania przeprowadzany jest dla Turkusów, Hematytu, Lapis Lazuli i Malachitu, a nawet Rubinów.
KAMIENIE SYNTETYCZNE
Kamienie syntetyczne są produktami wytworzonymi przez człowieka w odpowiednich laboratoriach, które w procesie syntezy uzyskały identyczne lub zbliżone własności chemiczne i fizyczne do naturalnych kamienie szlachetnych, zresztą będących dla nich wzorcem. Takie kamienie są przeważnie kamieniami „doskonałymi" - bez najmniejszych inkluzji i zarysowań, o intensywnym kolorze i blasku, z perfekcyjnym szlifem. Najbardziej popularnym kamieniami produkowanymi syntetycznie są Diamenty, Szmaragdy i Opale. Współczesna technologia sprawia, iż nie istnieje już na świecie żaden kamień szlachetny, który nie miałby swojego syntetycznego odpowiednika stworzonego w laboratorium za pomocą jednej z tuzina metod. To nie wszystko. Człowiek chciał być nawet lepszy od natury i dlatego stworzył kamienie nie posiadające swojego naturalnego wzorca w przyrodzie. Przykładem takiego kamienia jest Cyrkonia - syntetyczny kamień stworzony przez człowieka jako imitacja Diamentu. Człowiek wyprodukował zatem doskonały kamień o możliwie najlepszych cechach fizycznych, chemicznych i optycznych (niebywała odporność, perfekcyjny blask i przejrzystość) imitujący doskonały kamień szlachetny - Diament, a dodatkowo setki razy tańszy! Niestety bez naturalnej duszy...
IMITACJE KAMIENI I KRYSZTAŁÓW
Imitacje czyli sztuczne kamienie są to preparowane całkowicie lub częściowo przez człowieka materiały, mające naśladować wyglądem (kolorem, blaskiem, przezroczystością) naturalne kamienie szlachetne, lecz różniące się od nich właściwościami chemicznymi i fizycznymi. Do produkcji imitacji wykorzystuje się sztuczne materiały - tworzywa syntetyczne, plastik lub szkło. Imitacje dają się całkiem łatwo wykryć, gdyż są prawie zupełnie nieodporne na działanie czynników mechanicznych - obicie, upadek, stuknięcie. Niekiedy gołym okiem widoczne są wyszczerbienia, wewnętrzne zmętnienie, pęcherzyki powietrza lub wody, dodatkowo wykazują pojedyncze załamanie światła. Jednakże do produkcji imitacji bardzo wartościowych kamieni szlachetnych używa się szkła kryształowego - ołowiowego, które niezwykle silnie załamuje światło i przez to jest dość trudne do rozróżnienia od naturalnych kamieni i kryształów. Bardzo powszechne na rynku są zatem imitacje Diamentów, Pereł i Opali. Najbardziej doskonałą imitacją Diamentu produkowaną na światową skalę są kryształki Swarovskiego. Kryształki Swarovski są wytwarzane z oszlifowanego brylantowym szlifem szkła ołowiowego, dodatkowo napylanego metalem dającym efekt opalizacji. Właśnie przez to charakteryzują się typowym dla Diamentów wysokim blaskiem i wysokim współczynnikiem załamania światła.
ILU KARATOWY KAMIEŃ?
Jednostką masy kamieni szlachetnych oraz pereł używaną w jubilerstwie jest karat (ct). Jego nazwa pochodzi od nasion drzewa chlebowego - karoby (fr. „carat" oraz gr. „keration"), którymi dawniej, na Bliskim Wschodzie ważono kamienie. Nasiono ważyło około 200 mg czyli 0,2 g, stąd od początku XX wieku przyjęło się na świecie, iż 1 karat = 0,2 g. Przykładowo, 1 karat to waga Diamentu o szlifie brylantowym i średnicy 6,5 mm. Wartość kamienia szlachetnego jest obliczana na podstawie rzeczywistej masy danego kamienia wyrażonej w karatach, przy czym cena za karat wzrasta wraz ze wzrostem wielkości kamienia. Zatem 2-karatowy kamień może być nawet 4-krotnie droższy od 1-karatowego. I oczywiście, ze względu na indywidualną gęstość kamieni, wielkość 1-karatowego Rubinu jest inna niż wielkość 1-karatowego Ametystu.
*CIBJO - Confédération International de la Bijouterie, Joaillerie, Orfèvrerie des Diamants, Perles et Pierres (Międzynarodowe Zrzeszenia Biżuterii, Wyrobów, Ozdób, Diamentów, Pereł i Kamieni)