Historia złota

Wydobyciem złota zajmowano się już w starożytnym Egipcie, ale w niewielkich ilościach (ok. 1 tony rocznie). Za czasów Imperium Rzymskiego pozyskiwano od 5 do 10 ton. W średniowieczu wydobycie złota znowu spadło do ok. 1 tony. Zwiększenie wydobycia notowane jest dopiero od momentu rozpoczęcia w XV wieku eksploatacji złóż w Afryce (Ghana). Następnie pozyskiwano złoto w podbitej przez Hiszpanów Ameryce, a od XVIII wieku także w Rosji.

Historię wydobycia złota dzieli się na dwa okresy. Pierwszy – sięgający połowy ubiegłego stulecia, kiedy wydobyto w sumie ok. 10 tys. t kruszcu. Drugi – trwający do dziś i obejmujący czasy rozpoczętej w 1848 r. gorączki złota w Kalifornii. Na ten okres przypada ponad 90% całości pozyskanego w historii złota. Równocześnie z odkryciem złóż w Ameryce rozpoczęto eksploatację kopalń w Australii, Afryce Południowej oraz Kanadzie.

Od XIX wieku, w związku z wprowadzeniem parytetu złota dla większości walut wymienialnych, wzrósł popyt na ten metal. Również opracowanie nowych technik wydobycia pozwoliło na eksploatację głębiej zalegających złóż. Z tego powodu poszukuje się nowych miejsc wydobycia złota w takich krajach jak: Indonezja, Brazylia, Papua Nowa Gwinea, Filipiny, Uzbekistan i Nikaragua. Dzisiejsze światowe wydobycie złotego kruszcu utrzymuje się na poziomie ok. 2300 t rocznie. Mimo, iż pozyskuje się je w prawie 60 krajach, naprawdę liczącymi się producentami są: RPA (ok. 550 t rocznie), USA (ok. 330 t rocznie), Australia (ok. 240 t rocznie), Kanada (ok. 170 t rocznie), Rosja (ok. 150 t rocznie), a ponadto kraje Ameryki Łacińskiej (głównie Brazylia), Chiny, Ghana, Indonezja i Papua Nowa Gwinea.

Niegdyś, ze względu na rzadkość występowania złota, na jego posiadanie mogli sobie pozwolić jedynie najbogatsi. Sytuacja zmieniła się po odkryciu złóż w Ameryce i Australii, w rezultacie czego złoto stało się dostępne prawie dla każdego. Stolicą branży złotniczej stały się wówczas Włochy – potęga w produkcji złotej biżuterii. Trendy w biżuterii złotej zmieniały się na przestrzeni wieków równie często jak w modzie. Złotnicy wciąż obserwują otaczający świat i próbują wychwycić zmieniające się upodobania klientów oraz stworzyć kolekcje nowoczesne i niepowtarzalne.

Bez wątpienia, złoto odcisnęło piętno na cywilizacji człowieka z chwilą kiedy je pierwszy raz wydobyto. W kolejnych tysiącleciach metal ten stał się symbolem bogactwa, władzy i prestiżu. O złoto prowadzono wojny, jak i za sprawą złota zawierano pokoje. Złoto służyło i wciąż służy jako uniwersalny środek płatniczy. Łatwe do rozpoznania i wyjątkowo cenione, zapewne przez kolejne setki lat będzie rozpalało w ludziach pożądanie.

Według archeologów, złoto po raz pierwszy zaczęto wykorzystywać w epoce miedzi. Ze względu na swoje właściwości było ono używane przez rzemieślników do tworzenia ozdobnych przedmiotów oraz biżuterii.

Wykopaliska na terenie dzisiejszej Bułgarii ujawniły złote przedmioty, których powstanie datuje się na czwarte tysiąclecie p.n.e. W epoce brązu na terenie Europy Środkowej powstały niezwykłe dzieła ówczesnego rzemiosła artystycznego. Jednym z przykładów jest tzw. Złoty Kapelusz z Schifferstadt. Dlaczego z Schifferstadt? Otóż odkryto go w tej niemieckiej miejscowości w 1835 roku. Kapelusz w całości wykonany ze złota, pochodzący z ok. 1400 r. p.n.e., był prawdopodobnie wykorzystywany do pogańskich obrządków ku czci Słońca. Warto dodać że nie jest to jedyny taki kapelusz, lecz najstarszy który znaleziono.

Wydobyciem i obróbką złota zajmowali się starożytni Egipcjanie. Jeden z tamtejszych władców stwierdził nawet, ze w Egipcie jest "więcej złota niż kurzu". Słów tych oczywiście nie powinno się rozumieć dosłownie, lecz historycy twierdzą, że Egipt, a w szczególności Nubia, stanowiły swoiste zagłębia złota w starożytności.

Jednym z przykładów egipskiego rzemiosła jest złota maska pośmiertna faraona Tutenchamona. Odkrył ją w XX wieku brytyjski archeolog Howard Carter. Złota maska przedstawia egipskiego władcę, którego twarz przyozdabia królewska chusta - nemes. Wykonana w całości ze złota, o wymiarach 40x50cm wciąż robi ogromne wrażenie na turystach, którzy odwiedzają Muzeum w Kairze.

Złoto pojawia się niemal na każdej stronie Starego Testamentu. Stanowi symbol bogactwa i pychy, ale jednocześnie w Apokalipsie św. Jana pojawia się jako główny surowiec użyty do budowy Nowego Jeruzalem - miasta będącego nagrodą dla zbawionych. Czytamy o ulicach zbudowanych z czystego złota, przezroczystych niczym szkło.

Rzymskie imperium rozlało się niemal na całą Europę i część Afryki oraz Azji. W jego obrębie znalazły się liczne złoża złota. Rzymianie jako pierwsi wynaleźli nowoczesną jak na tamte czasy, hydrauliczną metodę wydobycia. Polegała ona na wykorzystaniu strumieni wody pod dużym ciśnieniem do rozsadzania skał. Największe rzymskie kopalnie znajdowały się na Półwyspie Iberyjskim oraz w Dacji. Wydobycie złota cały czas rosło.

W średniowieczu złoto kojarzono przede wszystkim z monarchią i władzą. Często nawet przedmioty codziennego użytku na królewskich dworach były zrobione w całości ze złota. Złoto oznaczało dobrobyt, a złote wyroby przysługiwały tylko najwyższym klasom społecznym: arystokracji i duchowieństwu. Styczność ze złotem mniej uprzywilejowanych klas takich jak średniowieczne mieszczaństwo, polegała głównie na wykorzystywaniu złotych monet jako środka płatniczego. To właśnie w średniowieczu złoto rozwinęło się jako źródło kapitału.

Kolejne lata przyniosły wielkie odkrycia geograficzne. Kolumb dopłynął do Ameryki i rozpoczęła się kolonizacja Nowego Świata. Złoto po raz kolejny odegrało w tym niemałą rolę. Niektórzy twierdzą, że to właśnie informacje o rzekomych bogatych złożach drogocennego metalu w obu Amerykach przyczyniły się do kolonizacji tych obszarów przez Europejczyków.

Aztekowie nazywali złoto boskimi odchodami, co pokazywało jak ważnym symbolem stało się ono dla rdzennych mieszkańców Ameryki Środkowej i Południowej jeszcze przed przybyciem konkwistadorów. Co ciekawe, Indianie z Ameryki Północnej zdawali się nie przywiązywać dużej wagi złotu. O dziwo uważali je oni za bezużyteczne.

Z każdym odkryciem nowych pokładów złota w Ameryce, na kontynent ten ściągały masy ludzi chcących się szybko wzbogacić. Wybuchały tzw. gorączki złota. Setki tysięcy ludzi przybywało zewsząd w poszukiwaniu cennego metalu i szansy na lepsze jutro. Niestety wielu z nich uległo propagandzie. Często złoża, które odkrywano nie były aż tak bogate jak je opisywano. Na gorączkach złota najbardziej wzbogacali się producenci sprzętu przeznaczonego do jego wydobycia.

Współcześnie, złoto jest ważnym elementem gospodarki światowej. Stanowi zabezpieczenie realnej wartości drukowanego pieniądza. Jest uniwersalną i akceptowaną w każdym miejscu na świecie formą kapitału. Stanowi czynnik porządkujący i stabilizujący ekonomię.

Szacuje się, że do tej pory wydobyto na świecie 150 tys. ton złota. W 2008 roku liderem w jego wydobyciu była Republika Południowej Afryki, wyprzedzając Chiny i Australię. Każde z tych państw w ciągu roku wydobyło ok. 250 ton złota.

Złoto - samorodkiZłoto - sztabki złota 12 kg