Kucie, Repusowanie, Cyzelowanie-Tradycyjne techniki jubilerskie

Kucie, Repusowanie, Cyzelowanie -  Jedne z najstarszych sposobów obróbki metali - klepanie i kucie. Polegają na kształtowaniu wyrobu przez uderzanie młotkiem. Kuć można na gorąco  lub na zimno.  Uderzany młotkiem metal odkształca się i przyjmuje odpowiedni kształt, a jednocześnie traci plastyczność i utwardza się.
Metodą klepania (trybowania) obrabia się blachy o grubości do 2 mm, grubszy materiał wymaga kucia.

Kucie jest jedną z najstarszych technik jubilerskich, nadawania przedmiotom z metalu, pożądanego kształtu, struktury i własności mechanicznych. Najprościej proces ten można opisać jako objętościowe kształtowanie metalu za pomocą uderzeń młotka lub nacisku narzędzi. Uderzenia powodują powstawanie odkształceń, mających nadać obrabianemu przedmiotowi oczekiwaną formę.

Metal poddany procesowi kucia musi charakteryzować się odpowiednią plastycznością czyli kowalnością. Materiał przed obróbką zwany jest przedkuwką, a po obróbce - odkuwką. Tradycyjnie wyróżniamy dwie metody kucia, na gorąco i na zimno.

• Kucie na gorąco polega na obróbce metalu po jego uprzednim podgrzaniu do odpowiedniej temperatury. Rozgrzanie metalu do wyższej temperatury powoduje jego większą podatność na kucie. Stosowane jest do obróbki niskowęglowej stali ("żelaza kowalnego"). Proces ten jest stosowany do wytwarzania narzędzi i przedmiotów artystycznych, jak kraty, świeczniki, itp.
• Kucie na zimno stosuje się przede wszystkim, w obróbce metali szlachetnych (złota, srebra) oraz miedzi. Była to powszechnie stosowana przez złotników i jubilerów metoda obróbki. Uderzenia nadają przedmiotowi pożądany kształt, jednocześnie zmniejszając jego plastyczność. Formowany przedmiot lub ozdoba stają się kruche i umacniają się, a przed ponownym kuciem wymagają wyżarzenia czyli nagrzania do odpowiedniej temperatury i powolnego schładzania. Dzięki temu metal znów zwiększa swoją kowalność. Kucie na zimno składa się z naprzemiennego stosowania tych dwóch procesów.

Repusowanie to odmiana klepania, w której metal uderzany jest nie bezpośrednio młotkiem, ale przy zastosowaniu puncyn o różnych kształtach. Jeden koniec tego narzędzia obrabia powierzchnię metalu, a drugi uderzany jest młotkiem. Koniec puncy wybija ślad (wgłębienie) w obrabianym metalu, zgodnie z posiadanym kształtem (zaokrąglonym, spiczastym, owalnym, liniowym lub bardziej skomplikowanym, będącym fragmentem ornamentu). Przesuwana po powierzchni metalu punca, uderzana po każdym przesunięciu młotkiem, wygniata w metalu odpowiednie wzory.

Cyzelowanie to technika wykończania przedmiotów metalowych przez końcowe wyrównanie powierzchni i precyzyjne wykończenie detalu np. za pomocą delikatnych puncyn. Po całkowitym wygładzeniu cyzelowanego przedmiotu można go wypolerować lub też zmatowić.