Zołotnik - co to jest?

System zołotnikowy nadal jest niezwykle ważny ze względu na biżuterię antyczną. Chociaż już dawno przestał być stosowany w jubilerstwie.

Ozdoby z Carskiej Rosji, jak wyroby firmy Fabergé, sygnowane są starą próbą srebra i złota, nie zaś ich współczesnymi odpowiednikami.

Zołotnik, tak jak karat (miara próby złota) i łut (miara próby srebra) ma znaczenie już tylko historyczne. Obecnie, do określenia próby stopu złota i srebra stosuje się promile. Próby wyrażone w promilach, pojawiają się regularnie już od końca XIX w.

System zołotnikowy był używany także na ziemiach polskich, podczas zaboru rosyjskiego. Wówczas funt (ok. 0,4 kg) dzielił się na 96 zołotników. Oznaczało to, że 1 zołotnik jest równy 4,266 g.

Najpopularniejszą próbą srebra była próba 84 zołotników, co po przeliczeniu na promile oznacza, że było to srebro próby 875. Rzadziej i wyłącznie na wyrobach najwyższej klasy, można było spotkać próbę 88 zołotników (czyli srebro próby 915). Słynna firma Fabergé sygnowała swoje wyroby próbą 91 zołotników. Była to najwyższa z używanych prób srebra (próba 946).

Najpopularniejszą próbą złota była natomiast próba 56 zołotników, co odpowiada dzisiejszej próbie złota 583/585.